ترشح عقب بينى

هر چقدر شما درگير اين مسأله باشيد، لغت آب ريزش عقب بينى به نظر شوخى مى‏آيد، اين همه مايعات از كجا مى‏آيد؟ خوب، بهتر است از اول شروع كنيم. در يك روز 500 / 2 گالون هوا از بينى يك فرد بالغ عبور مى‏كند. هر قدر كه هواى عبورى خشك و سرد باشد، بينى شما بايد مطمئن شود كه دماى اين هوا به 37 درجه و رطوبت آن به 100% برسد. اگر هوا به درستى مرطوب و گرم نشود به بافت ريه آسيب مى‏رساند.
رطوبت‏زايى درست عمدتا به غددى بستگى دارد كه در پوشش حفره سينوس‏ها و بينى قرار دارند. اين غدد هر روز حدود دو ليتر مايع براى لغزنده كردن غشاى مخاطى سينوس‏ها، بينى و گلو ترشح مى‏كنند.
به طور معمول اين ترشحات به طرف عقب بينى و حلق جريان پيدا كرده و به وسيله مژك‏ها جارو مى‏شوند. مژك‏ها سلول‏هاى نخ مانند هستند كه به طرف عقب و جلو بر روى بافت‏هاى سطحى حركت موجى دارند، آن‏ها راه‏هاى بينى را از مواد خاص پاك مى‏كنند.
گاه‏به‏گاه و مخصوصا در زمستان، مخاط خشك مى‏شوند و حالت چسب مانند يا لزج پيدا مى‏كنند. اين حالت، حركت موجى مژك‏ها را كند مى‏كند. ويروس‏ها هم مى‏توانند حركت مژك‏ها را متوقف كنند. هنگامى كه حركت موجى مژك‏ها متوقف شد، ترشحات در عقب بينى جمع مى‏شوند. غلظت آن‏ها افزايش پيدا مى‏كند و شما دچار ترشحات عقب بينى مى‏شويد. چگونه مى‏توانيد موكوس خود را به حالت آبكى اول خود در بياوريد؟

اين است توصيه متخصصين ما:
 

بينى خود را مرتبا تميز كنيد.
اين موضوع آنقدر واضح است كه شما به راحتى از آن مى‏گذريد. حركت ساده فين كردن، باعث تخليه ترشحات عقب بينى از جلو مى‏شود.
اما خيلى هم دو آتشه نباشيد. سوآب‏هاى پنبه‏اى و حتى دستمال كاغذى را هرگز در داخل بينى به كار نبريد.

با آب نمك غرغره كنيد.
 

نصف قاشق چاى خورى نمك )يك سوم براى فشارخونى‏ها( را در يك ليوان آب جوشيده ولرم حل كنيد؛ غرغره كردن باعث پاك شدن گلو و حنجره از تخليه زيادى عقب بينى مى‏شود.

تمايل به ناخنك كردن را مهار كنيد.
 

فلفل‏هاى تند و ادويه‏هاى قوى مثل كارى مى‏تواند مشكلات مزمن بينى ايجاد كند.

شير مصرف كنيد.
 

شايد بخواهيد شير را امتحان كنيد تا ببينيد كه آيا مؤثر مى‏باشد يا خير؛ بعضى از متخصصين تغذيه معتقدند فرآورده‏هاى شيرى نظير شير يا بستنى باعث توليد موكوس مى‏شوند و بعضى‏ها چنين عقيده‏اى ندارند. شير گاو، ماده‏اى كاملا متفاوت از شير انسان است. مشكل اين جاست كه اين شير قند زيادى به نام لاكتوز دارد كه باكترى‏ها قارچ‏هاى موجود در حلق و لوله‏هاى گوارشى را تغذيه مى‏كند. رشد بيش از حد اين ارگانيسم‏ها اثر منفى بر روى سيستم ايمنى دارد.

آرامش خود را حفظ كنيد.
 

استرس يكى از دلايل اصلى مشكلات بينى است، چرا؟ عمل گرم كردن و حفظ مخاط بينى به وسيله اعصاب پاراسمپاتيك كنترل مى‏شود كه به شدت تحت تأثير استرس قرار دارد. استرس مى‏تواند سير اين مشكل روند پروسه را بسيار سخت كند و باعث توليد بيش از حد نياز موكوس شود.

مايعات فراوان بنوشيد.
 

مرطوب نگه داشتن لايه موكوسى براى كاركرد صحيح مژك‏ها ضرورى است. نوشيدن مايعات زياد كمك مى‏كند تا موكوس چسبنده قسمت بالايى حلق، شل شود.
چاى گياهى با ليمو و عسل و يا حتى آب گرم با ليمو عالى است و به تخليه عقب بينى به طرف پايين كمك مى‏كند. هر ماده‏اى كه در اين ترشحات وجود داشته باشد به وسيله‏ى اسيد هيدروكلريك معده نابود مى‏شود؛ پس هيچ‏گونه نگرانى وجود ندارد.

دستگاه مرطوب كننده را روشن كنيد.
 

يك دستگاه خوب مرطوب كننده، گنجايش چندين ليتر آب را دارد و در طول روزهاى خشك زمستان توانايى مرطوب نگه داشتن راه‏هاى تنفسى را خواهند داشت؛ اين كار مانع از خشك و غليظ شدن موكوس مى‏شود.

راهى ديگر
 

اگر تمايل داريد، بينى‏تان كاملا تخليه شود كارى را انجام دهيد كه در يوگا انجام مى‏شود. هر روز از يك قورى شبكه‏اى براى شستشوى راه‏هاى بينى خود با آب نمك استفاده كنيد. قورى شبكه‏اى نظير يك قورى چاى كوچك است ولى لوله درازترى دارد و مقدارى آب در خود نگه مى‏دارد.
طرفداران يوگا ادعا مى‏كنند كه استفاده مداوم از اين روش مى‏تواند تمام مشكلات سينوسى حاصل از بسته شدن راه‏هاى هوايى بينى را از بين ببرد.
چگونه از قورى شبكه‏اى استفاده كنيد؟ اين صحبت سخنگوى انستيتو بين‏المللى هيمالياست. ظرف قورى را از آب گرم پر كنيد و يك سر انگشت نمك داخل آن بريزيد. آنقدر نمك بريزيد تا نسبت نمك به آب در آن شبيه قطره‏هاى اشك‏تان شود. اگر محلول مى‏سوزاند يعنى بيش از حد نمك ريخته‏ايد.
سر لوله‏ى قورى را داخل يك سوراخ بينى بگذاريد و آنقدر بريزيد تا آب داخل قورى خالى شود. براى انجام دادن درست اين روش به تمرين احتياج داريد؛ هنگامى كه تمام شد، از هر دو سوراخ بينى به بيرون بدميد.
مى‏توانيد هر روزى كه خواستيد، اين كار را تكرار كنيد چون واقعا كار جالب و آسانى است.
دستگاه مرطوب كننده را از آب مقطر پر كنيد تا داراى ناخالصى نباشد. حتما هر هفته دستگاه را با مخلوط آب و مقدارى سركه سفيد بشوييد. اين كار قارچ و كپك‏ها را از بين مى‏برد.

از داروهاى ضد احتقان، بيش از حد استفاده نكنيد.
 

هرگز نبايد از اين قطره‏ها و اسپرى‏ها بيش از چند روز متوالى استفاده كنيد.

به معده خود توجه كنيد.
 

آن چيزى كه فكر مى‏كنيد ترشحات پشت بينى باشد، ممكن است برگشت مواد از معده باشد )ترش كردن(. اين حالت علايم آب ريزش عقب بينى را نشان مى‏دهد.

به سطح استروژن بدن توجه كنيد.
 

استروژن پوشش مخاطى حفره بينى را تحت تأثير قرار مى‏دهد. بعضى از قرص‏هاى ضد باردارى، استروژن بالايى دارند. افزايش ميزان استروژن موجود در گردش خون مى‏تواند به باد كردن بيشتر پوشش مخاطى و توليد بيشتر موكوس منجر شود. اگر دچار ترشحات عقب بينى هستيد و قرص هم مصرف مى‏كنيد با متخصص زنان مشورت كنيد، شايد وى بتواند تجويز ديگرى كند.

آنتى‏هيستامين مصرف نكنيد.
 

آن‏ها اغلب مفيد نيستند و خوب عمل نمى‏كنند و باعث خواب آلودگى مى‏شوند. داروهاى ضد احتقان ساده، اثر بهترى دارند.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا

پي‌نوشت‌ها:
 

* انتشارات سپهر اندیشه - 1387